Co do zasady takie świadczenie powinno podlegać zwrotowi. Na obowiązek restytucji kwot uiszczonych przez konsumenta na podstawie klauzul abuzywnych wskazywał wielokrotnie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazując, iż warunek umowny uznany za nieuczciwy należy co do zasady uznać za nigdy nieistniejący, tak by nie wywoływał on skutków wobec konsumenta. W związku z tym sądowe stwierdzenie nieuczciwego charakteru takiego warunku powinno mieć co do zasady skutek w postaci przywrócenia sytuacji prawnej i faktycznej konsumenta, w jakiej znajdowałby się on w braku rzeczonego warunku. Z powyższego wynika, że obowiązek wyłączenia przez sąd krajowy nieuczciwego warunku umownego nakazującego zapłatę kwot, które okazują się nienależne, wiąże się co do zasady z odpowiednim skutkiem restytucyjnym dotyczącym tych kwot. W istocie bowiem brak takiego skutku restytucyjnego jest w stanie podważyć skutek zniechęcający, jaki art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13 w związku z art. 7 ust. 1 tej dyrektywy zamierzał powiązać ze stwierdzeniem nieuczciwego charakteru warunków znajdujących się w umowach zawieranych z konsumentami przez przedsiębiorcę. Stanowisko to akceptuje również Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 4 kwietnia 2019 r., sygn. akt III CSK 159/17, stwierdził, że: Niedozwolone postanowienie umowne nie wiąże konsumenta, w związku z czym nie może z niego wynikać żadne zobowiązanie. Co do zasady więc świadczenie wynikające z takiego zobowiązania będzie świadczeniem nienależnym.
Czy wobec tego roszczenie kredytobiorcy w przypadku spłaconego kredytu podlega przedawnieniu?
Co do zasady termin biegu przedawnienia rozpoczyna się bowiem nie z chwilą dokonania całkowitej spłaty kredytu, lecz chwilą, gdy konsument poweźmie wiedzę o wadliwości umowy ze względu na istnienie postanowień niedozwolonych. Zgodnie z wyrokami TSUE z dnia 22 kwietnia 2021 r. (C-485/19) i z dnia 10 czerwca 2021 r. (C-6-9/19) bieg terminu przedawnienia roszczeń restytucyjnych nie może się rozpocząć lub skończyć przed datą powzięcia przez konsumenta wiedzy o niedozwolonym charakterze postanowienia, względnie przed dniem, w którym przy zachowaniu przeciętnej staranności wiedzę taką mógł powziąć. Najczęściej zatem dniem, w którym konsument dowiaduje się o wadliwości swojej umowy jest dzień, w którym oddaliśmy naszą umowy do analizy profesjonaliście.
Jakie korzyści mogą wiązać się ze skierowaniem sprawy do sądu?
Przede wszystkim zwrot kwot uiszczonych na poczet wykonywania spornej umowy kredytu co do zasady pomniejszonych o kwotę wypłaconego kredytobiorcom kapitału. Warto również zwrócić uwagę, iż dnia wymagalności roszczenia pieniężnego stronie powodowej należą się odsetki ustawowe za opóźnienie. Obecnie ich wysokość to ok. 11 % co przy wartości przedmiotu sporu rzędu kilkudziesięciu, czy też kilkuset tysięcy złotych w powiązaniu z czasem trwania postępowania sądowego może stanowić dla strony dodatkową wymierną korzyść.
