Zobowiązanie jakim jest umowa kredytowa, w tym kredytu waloryzowanego kursem franka szwajcarskiego, euro, czy też dolara amerykańskiego jest zobowiązaniem przeważnie kilkudziesięciu letnim – 20, 30, czy nawet 40. Dość często mamy do czynienia z sytuacją, gdy kredytobiorcy są już po rozwodzie, a kwestia wspólnych zobowiązań nie została kompleksowo uregulowana. Co więcej nierzadko relacje współkredytobiorców są dalekie od ideału, a wypracowanie wspólnego stanowisko w zasadzie niemożliwe. Czy w takiej sytuacji możliwe jest wystąpienie na drogę postępowania sądowego w sprawie ustalenia nieważności umowy kredytowej waloryzowanej kursem waluty obcej?
Rzecz jasna, gdy relacje kredytobiorców są poprawne, dotychczasowi małżonkowie przejawiają wole współpracy sytuacja ta nie wymaga szerszego omówienia. Żądanie współkredytobiorców jest wówczas co do zasady zgodne, a rozliczenie nieważnej umowy kredytowej odbywa się zgodnie z wolą strony. Rozliczenie jest bowiem w tym wypadku dowolne.
W przypadku, gdy pomiędzy współkredytobiorcami nie ma porozumienia i pomimo pełnej woli jednego z nich na skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego spotykamy opór drugiego kredytobiorcy wówczas doradzamy kilka rozwiązań. Oczywiście pierwszym z nich jest próba wypracowania wspólnego stanowiska, podjęcie rozmów i ustalenie wspólnego celu. Nierzadko bowiem współkredytobiorcy wspólnie spłacają kredyt i zobowiązanie to jest dla obojga z nich problematyczne. Wówczas bilans korzyści jakie mogą pojawić się w związku z unieważnieniem umowy stanowi asumpt do podjęcia współpracy i wspólne dochodzenie roszczeń.
Sytuacja może wydawać się bardziej skomplikowana w sytuacji, gdy były małżonek jest nieskory do współpracy i raczej zmierza do utrudniania nam życia nie uważając przy tym na korzyści, które również mógłby osiągnąć. Orzecznictwo nie jest jednolite, jeśli chodzi o kwestię tego, czy przy żądaniu ustalenia nieistnienia stosunku prawnego wystąpić muszą wszystkie zainteresowane strony. W tym wypadku całkowicie zasadne zdaje się być pozwanie eksmałżonka wraz z bankiem lub zastosowanie przez sąd, przed którym toczy się postępowanie art. 195 § 2 K.p.c. na podstawie którego zawiadomi o toczącym się postępowaniu drugiego ze współkredytobiorców i stosownie do zajętego stanowiska oceni kwestię istnienia bądź braku pełnej legitymacji po stronie powodowej. Nasza praktyka dowodzi, iż wówczas problematyczny eksmałżonek przystępuje do postępowania po stronie powodowej popierając powództwo.
Kwestia sporna może wówczas dotyczyć zasądzenia odpowiednich kwot wynikających ze spłacanej, nieważnej umowy kredytowej. Wówczas kluczowe znaczenie ma wykazanie przez każdego ze współkredytobiorców w jakim okresie i w jakiej części partycypował w spłacie kredytu. Przede wszystkim strona dowodząca swoich racji winna przedłożyć potwierdzenia przelewu, czy też zbiorczą historię wpłat wygenerowaną z bankowości elektronicznej. Sąd wobec braku jednolitego stanowiska zbada jak wyglądała spłata przedmiotowego zobowiązania w rozbiciu na poszczególnych współkredytobiorców.
