W odwołaniu od wypowiedzenia umowy o pracę powódka wniosła o przywrócenie jej do pracy na dotychczasowym stanowisku pracy przy zachowaniu dotychczasowych warunków pracy i płacy, określonych w umowie o pracę. Powódka wskazywała, że zawarła z pozwanym (prywatnie jej mężem), umowę o pracę, w ramach której została przez niego zatrudniona jako pracownik administracyjno-biurowy.
Przedstawiając stanowisko naszego Klienta, w odpowiedzi na pozew podniesiony został zarzut pozorności umowy o pracę. Powódka nigdy nie świadczyła pracy, w kodeksowym rozumieniu tego pojęcia tj. nie wykonywała określonych czynności w sposób ciągły, powtarzający się przy jednoczesnym warunku podporządkowania pracodawcy. Powódka nie wykonywała na rzecz pozwanego żadnych obowiązków pracowniczych, bowiem za zatrudnieniem przemawiały wyłącznie względy rodzinne.
Twierdzenia naszego Klienta znalazły potwierdzenie w materialne dowodowym zgromadzonym w sprawie tj. przede wszystkim w zeznaniach świadków – wieloletnich pracowników pozwanego.
Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, Sąd wydał wyrok oddalający powództwo w całości, uznając, że zawarta pomiędzy stronami umowa miała charakter pozorny, wobec czego jest nieważna. W ustnych motywach rozstrzygnięcia Sąd wskazał, że w niniejszej sprawie nie było możliwości ważnego wykonywania przez jednego z małżonków na rzecz drugiego małżonka pracy na podstawie umowy o pracę. W ocenie Sądu sama istota małżeństwa wyklucza podporządkowanie pracownika względem pracodawcy. Nadto, Sąd uznał, że ewentualnie wykonywane przez powódkę czynności były czynnościami dotyczącymi zarządu majątkiem wspólnym małżonków, a nie czynnościami z zakresu prawa pracy.
Zgodnie z art. 22 § 1 K.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Z cytowanego przepisu wynikają cechy stosunku pracy, odróżniające go od innych stosunków prawnych, tj.:
- osobiste świadczenie pracy przez pracownika,
- świadczenie pracy na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem,
- podporządkowanie pracownika,
- świadczenie pracy w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę,
- ciągłość i powtarzalność pracy,
- odpłatność.
Na gruncie niniejszej sprawy uznano, że umowa o pracę jest nieważna, ze względu na wadę oświadczenia woli w postaci pozorności (art. 83 K.c.). Poza wspomnianą wadą oświadczenia woli, przyczynami powodującymi nieważność czynności prawnej są również:
- brak świadomości lub swobody składającego oświadczenie woli (art. 82 K.c.),
- błąd (art. 84 K.c.),
- podstęp (art. 86 K.c.),
- groźba (art. 87 K.c.).
Wyrok nie jest prawomocny.
Zespół naszej Kancelarii zapewnia pomoc prawną zarówno pracownikom jak i pracodawcom. Zachęcamy Państwa do konsultacji w sprawach pracowniczych oraz wynikających z nich świadczeń.
